Ο επιχειρηματίας πρέπει πάντα να έχει το βλέμμα στο μέλλον. Μάλιστα, σε περιόδους παγκόσμιων οικονομικών αναταραχών, όπως η σημερινή, το πολλά υποσχόμενο – αν και δυσνόητο – μέλλον της ψηφιακής εποχής μπορεί να δώσει ισχυρό κίνητρο για να υπερβούμε τις αντιξοότητες με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα. Σήμερα, οι καταιγιστικοί ρυθμοί της 4ης βιομηχανικής επανάστασης έχουν σχεδόν διαγράψει την – ούτως ή άλλως νοητή – διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο «τώρα» και το «μετά». Η εξέλιξη της τεχνολογίας οδηγεί την εμπορική επιχείρηση να αναθεωρήσει το επιχειρηματικό της μοντέλο και να περάσει σε νέες διευθετήσεις ως προς τον τόπο, τον χώρο και τον τρόπο πώλησης και διανομής των προϊόντων και των υπηρεσιών της. Το διαδίκτυο και γενικότερα οι ψηφιακές τεχνολογίες επιφέρουν ουσιαστική αλλαγή στο χαρακτήρα του λιανικού εμπορίου καθώς παρέχουν τη δυνατότητα να απευθύνεται από μια τοπική αγορά στην παγκόσμια αγορά. Έτσι πλέον έχουν αναπτυχθεί διάφορα κανάλια (φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα, αγορές ηλεκτρονικού εμπορίου, ψηφιακά κανάλια πώλησης και διανομής) τα οποία μπορούν και συλλειτουργούν παρέχοντας την ίδια εμπειρία στον πελάτη. Η multi – channel προσέγγιση φαίνεται να είναι πανταχού παρούσα, προκειμένου τα φυσικά καταστήματα να καταφέρουν να αντιμετωπίσουν τη μεγάλη διείσδυση του ηλεκτρονικού εμπορίου.
Πρόσθετος στόχος είναι να μπορέσει το λιανικό εμπόριο να ανταποκριθεί σ’ αυτό που αποκαλείται «metaverse». Αν και η έννοια αυτή παραμένει ασαφής για τη συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων, ένας αυξανόμενος αριθμός εμπορικών σημάτων παγκοσμίως προσπαθούν να ενσωματωθούν σε έναν εικονικό κόσμο, όπου κι αν αυτός μπορεί να υπάρξει. Σε αντίθεση με το Διαδίκτυο, όπως το γνωρίζουμε σήμερα, όπου ο καθένας από εμάς ουσιαστικά αντλεί στατικές πληροφορίες από έναν διακομιστή κυρίως σε ασύγχρονο χρόνο, η έννοια του metaverse εισάγει μια «επίμονη» εναλλακτική πραγματικότητα, όπου θα μπορούμε να αλληλοεπιδράσουμε σε πραγματικό χρόνο και τρόπο με ανθρώπους, μέρη και πράγματα. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, όπου θα υπάρχει ένας παράλληλος κόσμος στον οποίο κάθε εμπειρία θα είναι δυνατή και προσβάσιμη, το λιανικό εμπόριο φαίνεται να έρχεται αντιμέτωπο με πολλαπλές προκλήσεις. Υποστηρίζεται ότι δημιουργηθούν νέα επαγγέλματα στον κλάδο, ότι θα επηρεαστεί η αγορά του real-estate, ότι θα αλλάξει η αναλογία μεταξύ εικονικών και φυσικών αγαθών που κατέχουμε, αλλά και η αναλογία στον χρόνο που αφιερώνουμε στον εικονικό και τον πραγματικό κόσμο. Η τεχνολογία αναμένεται κι εκεί να διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο ώστε να δημιουργεί εμπειρίες για τους καταναλωτές με τη συμμετοχή των πέντε αισθήσεων, με βασικά εργαλεία την εικονική και επαυξημένη πραγματικότητα και το «Διαδίκτυο των Πραγμάτων» και με ολογράμματα, έγχρωμα, τρισδιάστατα μοντέλα προϊόντων.
Παράλληλα, η εμπειρία «χωρίς εμπόδια» στο κατάστημα φαίνεται να υπηρετείται από τις γρήγορες και ανέπαφες εμπειρίες αγορών χάρη στις τεχνολογικές εξελίξεις στις ετικέτες αυτοεξόφλησης και ηλεκτρονικών ραφιών , αλλά και χάρη στη βελτίωση των διαδικασιών συλλογής στο κατάστημα και τον εξορθολογισμό εκπλήρωσης στο κατάστημα. Καθοριστικό ρόλο διαδραματίζουν οι εξελίξεις στις διαδικασίες πληρωμών και στην ασφάλεια των συναλλαγών. Η συνεχής δυναμική της τάσης «buy-now-pay-later» και η αυξανόμενη ζήτηση για πληρωμή μέσω κρυπτονομισμάτων αλλά και η όλο και μεγαλύτερη διείσδυση των βιομετρικών τεχνολογιών αναγνώρισης στις μεθόδους πληρωμών (πχ. σάρωση αμφιβληστροειδούς, δακτυλικών αποτυπωμάτων κτλ) αποτελούν ζητήματα που πλέον απασχολούν την καθημερινότητα του λιανικού εμπορίου.
Από κοινού με αυτόν τον μετασχηματισμό τίθεται και το μέλλον της βιωσιμότητας των εμπορικών πρακτικών στο πλαίσιο των κλιματικών προκλήσεων και απειλών. Η βιωσιμότητα βρίσκεται πλέον στον πυρήνα κάθε σύγχρονης επιχείρησης. Εμβληματικές επιχειρήσεις στο παγκόσμιο λιανικό εμπόριο έχουν θέσει ως στόχο τις μηδενικές εκπομπές σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων τους έως το 2040. Καθώς οι καταναλωτές αναζητούν προϊόντα που προκαλούν ελάχιστη περιβαλλοντική επιβάρυνση και επιφέρουν θετικό κοινωνικό αντίκτυπο, και καθώς αυξάνεται η συνειδητοποίηση του αντίκτυπου της εφοδιαστικής αλυσίδας, οι έμποροι λιανικής πρέπει να αγκαλιάσουν τη βιωσιμότητα μέσα από πρωτοβουλίες που συμβάλλουν στη μείωση του αποτυπώματος του άνθρακα, την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση. Ένα σύγχρονο βιώσιμο μοντέλο απαιτεί την ανάκτηση και ανακύκλωση υλικών με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι τα χρησιμοποιούμε και τη δημιουργία πιο πράσινων λύσεων παράδοσης τελευταίου μιλίου για συσκευασία, αποστολή και επιστροφές προϊόντων. Στο πλαίσιο αυτό η ψηφιοποίηση της εφοδιαστικής αλυσίδας είναι κρίσιμη ώστε να μπορέσουν οι έμποροι να κατανοήσουν πως μπορούν να μειώσουν τα απόβλητα που παράγουν και να βελτιώσουν τον τρόπο με τον οποίο τα διαχειρίζονται.
Το πολυεπίπεδο ζήτημα αυτού του δίδυμου μετασχηματισμού- πράσινου και ψηφιακού- των εμπορικών επιχειρήσεων λιανικής και αναδεικνύει τη σημασία της «θωράκισής» τους με πολιτικές και εργαλεία λόγω της σημαντικής συμβολής τους στην εγχώρια οικονομία και στην κοινωνική και διαπεριφερειακή συνοχή. Το Συνέδριο Future of Retail 2022, που θα πραγματοποιηθεί για δεύτερη χρονιά υπό τη διοργάνωση της ΕΣΕΕ στις 27, 28 και 29 Μαΐου 2022 θα συνεισφέρει στην πολύπλευρη διερεύνηση αυτού του δίδυμου μετασχηματισμού. Ο βασικός προβληματισμός που θα τεθεί σε συζήτηση σχετίζεται με κρίσιμα θέματα, όπως: οι νέες ψηφιακές τεχνολογίες που αλλάζουν το εμπόριο, το εμπόριο στην «πόλη των 15 λεπτών», το υβριδικό εμπορικό κατάστημα, το city branding ως εργαλείο για την περαιτέρω ανάπτυξη των εμπορικών αγορών των πόλεων, οι νέες τάσεις στις πληρωμές, η ενεργειακή θωράκιση των εμπορικών επιχειρήσεων, η βιώσιμη μόδα, το μέλλον της εργασίας και το αποτύπωμα του τουρισμού στο λιανικό εμπόριο. Εκτός από την παρακολούθηση των εργασιών του Συνεδρίου θα υπάρχει η δυνατότητα επίσκεψης στο Retail Innovation Lab, όπου θα εκτίθενται όλες οι καινοτομίες που εφαρμόζονται και υιοθετούνται στον κλάδο από την ψηφιακή σήμανση και το ηλεκτρονικό ράφι, μέχρι τον ψηφιακό καθρέφτη και τα ολογράμματα προϊόντων. Φιλοδοξούμε να δώσουμε στους συναδέλφους μας ερεθίσματα για να σκεφτούν και να δημιουργήσουν «διαφορετικά», όχι στενά τοπικά, αλλά με ματιά στη διεθνή ψηφιοποιημένη πλέον αγορά και βεβαίως στο μέλλον.