Στις αρχές Μαρτίου αναμένεται ότι τα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα θα λάβουν την πρώτη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης, ύψους 1,57 δις ευρώ, ώστε να ξεκινήσουν τη διαδικασία έγκρισης δανείων προς τις επιχειρήσεις που θα έχουν ήδη υποβάλει τα επενδυτικά τους σχέδια από τα μέσα Φεβρουαρίου. Ανοίγει έτσι ένας μεγάλος χρηματοδοτικός δίαυλος με σημαντικά κεφάλαια υπό μορφή δανειοδοτήσεων προς την ελληνική οικονομία και επιχειρηματικότητα, που θα ενισχύει και θα διατηρεί σταθερά θετικούς τους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας τα επόμενα χρόνια.
Τα κεφάλαια αυτά, δυστυχώς, θα περάσουν και «δεν θα ακουμπήσουν» τη συντριπτική πλειονότητα των εμπορικών επιχειρήσεων. Είναι γνωστό πως με τα κριτήρια του Ταμείου Ανάκαμψης σχεδόν το 98% των ελληνικών ΜμΕ δεν κρίνονται ως επιλέξιμες, λόγω μεγέθους, ελλιπούς κερδοφορίας και σχετικά χαμηλής φερεγγυότητας. Αντίστοιχα μικρή θα είναι, όπως όλα δείχνουν, η επιλεξιμότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και στα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης που αφορούν επιδοτήσεις.
Παρότι ο αποκλεισμός των περισσότερων μικρομεσαίων επιχειρήσεων από τη ρευστότητα του Ταμείου Ανάκαμψης είχε σχεδόν «κλειδώσει» από τα τέλη του 2020, σε αντίθεση μάλιστα με τις κατά καιρούς προειδοποιήσεις όλων των εκπροσώπων της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας, οι συνέπειες του στην πορεία ανάκαμψης του λιανεμπόριο είναι θα είναι ακόμα πιο έντονες από τις αρχικές εκτιμήσεις.
Σήμερα γνωρίζουμε επιπλέον ότι: α) Μειωμένη επιλεξιμότητα για χρηματοδότηση θα έχουν οι εμπορικές επιχειρήσεις και στο νέο Πρόγραμμα ΕΣΠΑ, β) ο πρόσφατος αναπτυξιακός νόμος αποκλείει όχι μονό τις εμπορικές επιχειρήσεις, όπως και οι προηγούμενοι, αλλά εν γένει τις ατομικές επιχειρήσεις, γ) μονάχα μέσα στον πρώτο χρόνο της πανδημίας το λιανεμπόριο έχασε τζίρο σχεδόν 3,5 δις ευρώ, γεγονός που έπληξε περισσότερο τις μικρότερες επιχειρήσεις, δ) η οξεία ενεργειακή κρίση και οι πληθωριστικές πιέσεις από το περασμένο φθινόπωρο και μετά πιέζουν ιδιαίτερα νοικοκυριά και επιχειρήσεις εντείνοντας τα συμπτώματα “Long Covid” για τους πιο ευάλωτους της αγοράς και ε) το λιανεμπόριο μετρά απανωτές χαμένες ευκαιρίες αναπλήρωσης των απωλειών (ενδιάμεσες εκπτώσεις Νοεμβρίου, εορταστικός τζίρος, χειμερινές εκπτώσεις).
Το «παρατεταμένο μούδιασμα» της πανδημίας, μαζί με τις πληθωριστικές πιέσεις και το ενεργειακό κόστος απειλεί να «παραλύσει» κυρίως τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις. Παρατηρείται μάλιστα ότι παρά την αύξηση των καταθέσεων, η αύξηση του ιδιωτικού χρέους (περισσότερο από 5 δις ευρώ για το 2021) φαίνεται να δημιουργεί πρόβλημα στην επανεκκίνηση, ειδικά των επιχειρήσεων αυτών. Ακόμα όμως και για τις ΜμΕ που καταφέρουν να αποκτήσουν πρόσβαση σε δανειοδότηση, καλούνται να αντιμετωπίσουν υψηλότερα επιτόκια τόσο σε σχέση με τις μεγαλύτερες εγχώριες επιχειρήσεις όσο και με τις αντίστοιχες του εξωτερικού, με δυσμενείς επιπτώσεις στην ανταγωνιστικότητά τους.
Το πιο ανησυχητικό στοιχείο που κατέγραψε η τελευταία έρευνα του ΙΝΕΜΥ – ΕΣΕΕ αναφορικά με το τζίρο των εορτών, είναι πως 1 στους 3 εμπόρους δήλωσε μείωση εσόδων ακόμη και συγκριτικά με την κάκιστη, αντίστοιχη περίοδο του 2020. Όπως εκτιμά το Ινστιτούτο, το «ροκάνισμα» του διαθέσιμου εισοδήματος λόγω του πληθωρισμού, αναμένεται να δημιουργήσει προβλήματα ειδικά για τις επιχειρήσεις που εμπορεύονται αγαθά ελαστικής ζήτησης (ένδυση – υπόδηση, οικιακός εξοπλισμός). Οπότε οι τζίροι του 2019, αποτελούν για τους περισσότερους συναδέλφους όνειρο θερινής νυκτός, μεταφορικά και κυριολεκτικά, μιας και μόνο το καλοκαίρι με τον τουρισμό μπορούμε να ελπίζουμε υπό προϋποθέσεις σε πραγματική ανάκαμψη της αγοραστικής κίνησης.
Το νέο προεδρείο της ΕΣΕΕ έθεσε την ανάγκη χρηματοδοτικής στήριξης του εμπορίου και ελάφρυνσής των ΜμΕ από τις υποχρεώσεις που δημιούργησε η πανδημία, τόσο στη συνάντησή του με τον Πρωθυπουργό, όσο και στις επαφές με τους συναρμόδιους Υπουργούς. Δεν είναι μόνο το Πρόγραμμα Επανεκκίνησης του κλάδου μέσω ΕΣΠΑ που, έστω και καθυστερημένα, ζητούμε να υλοποιηθεί. Είναι η αγωνιώδης έκκληση της αγοράς, ότι χωρίς τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες δεν νοείται βιώσιμη ανάπτυξη, που πρέπει πάση θυσία να εισακουστεί.
Άρθρο του Προέδρου της ΕΣΕΕ κ. Γιώργου Καρανίκα στην εφημερίδα Παρόν της Κυριακής, 6/2/2022