Οι εξαγγελίες του Πρωθυπουργού στην 83η ΔΕΘ, θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν “μεταμνημονιακές μεν, μεταχρονολογημένες δε”. Οι εξαγγελίες μέτρων ελάφρυνσης, αλλά με εφαρμογή λίγο πριν ή μετά μία εκλογική χρονιά είναι μία συνήθης κυβερνητική πρακτική. Στη περίπτωση της χώρας μας όμως είναι γνωστό, ότι οι μέχρι πρότινος νομοθετήσεις μνημονιακών προαπαιτουμένων, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια, αποκατάστασης των υπερβολών και μείωσης των φόρων και εισφορών κατά τη διάρκεια της μεταμνημονιακής εποπτείας. Η ομιλία του Πρωθυπουργού από το βήμα της 83ης ΔΕΘ, οριοθέτησε τη μνημονιακή από τη μεταμνημονιακή περίοδο της Χώρας και περιέγραψε ένα όραμα από τη πλευρά της Κυβέρνησης με τις επιθυμητές εξελίξεις στη πραγματική οικονομία και την ελληνική κοινωνία σε βάθος τετραετίας. Στο όραμα του Πρωθυπουργού, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις δεν είμασταν στην “ενδεκάδα” των βασικών εξαγγελιών, αλλά μάλλον σε δεύτερο, αναπληρωματικό ρόλο, αφού οι προτάσεις που καταθέσαμε για ακατάσχετο όριο, μείωση μη μισθολογικού κόστους και αφορολόγητο αποθεματικό δεν συγκίνησαν. Ο προεκλογικός χαρακτήρας της φετινής ΔΕΘ, ενόψει των αυτοδιοικητικών και ευρωεκλογών τον Μάιο του 2019, είχε στο επίκεντρο την οικονομία και την εργασία, με τη χρονική σειρά υλοποίησης των εξαγγελιών να δείχνει ότι τα περισσότερα μέτρα θα αρχίσουν να εφαρμόζονται από το νέο έτος και τα υπόλοιπα μετά τις εκλογές του 2019. Ειδικότερα, το “μεσοβραχυπρόθεσμο καλάθι” παροχών της Κυβέρνησης στη ΔΕΘ, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει φορολογικά, ασφαλιστικά και εργασιακά μέτρα όπως:
- Τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών από 1/1/19 των ελεύθερων επαγγελματιών, με εισόδημα πάνω από 7.000 ευρώ, έως και 35%, μειώνοντας τον συντελεστή για την κύρια σύνταξη από 20% σε 13,3 %. Αντίστοιχη μείωση έως και 35% θα ισχύει και για τους αγρότες. Επίσης, για μηχανικούς, γιατρούς, δικηγόρους, μείωση στις εισφορές για επικουρική σύνταξη και εφάπαξ στο ελάχιστο που ισχύει σήμερα, δηλαδή τα 64,5 ευρώ/μήνα.
- Τη μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων, αρχής γενομένης από την 1/1/19 και σε βάθος τετραετίας, σταδιακά κατά τέσσερις ποσοστιαίες μονάδες, από 29% που είναι σήμερα, στο 25%. Η σταδιακή μείωση του ΕΝΦΙΑ που θα νομοθετηθεί εντός του 2018 και θα φτάσει έως και 50% για 1,2 εκ. χαμηλές περιουσίες και 30% μεσοσταθμικά. Η μείωση θα γίνει σε δύο φάσεις, από 1/1/19 η πρώτη και από 1/1/20 η δεύτερη. Οι υπόλοιπες δεσμεύσεις είναι:
- Από 1/1/19, ξεκινά ένα εκτεταμένο πρόγραμμα επιδότησης ενοικίου, με ποσά από 70 έως 200 ευρώ τον μήνα, με εισοδηματικά κριτήρια για τουλάχιστον 300.000 οικογένειες.
- Άμεσα προχωρούν 3.000 προσλήψεις μόνιμου εξειδικευμένου προσωπικού για το πρόγραμμα «Βοήθεια στο σπίτι» που αφορά δεκάδες χιλιάδες ηλικιωμένους και Άτομα με Ειδικές Ανάγκες. Επίσης 4.500 άμεσες προσλήψεις για την ενίσχυση της Ειδικής Αγωγής στα Δημόσια σχολεία.
- Από 1/1/19 καταργείται ο φόρος επιτηδεύματος για αγρότες, συνεταιρισμούς και ΚΟΙΝΣΕΠ, καθώς και για τις ανενεργές επιχειρήσεις.
- Επιδότηση του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών για νέους μισθωτούς στον ιδιωτικό τομέα, έως 25 ετών, και σε βάθος διετίας. 50% από 1/1/19 και 100% από 1/1/20.
- Από 1/1/21 αλλαγή των συντελεστών του ΦΠΑ, με μείωση κατά δύο μονάδες του μεγάλου συντελεστή, από 24% σε 22% και κατά μία μονάδα του μικρού συντελεστή από 13% σε 12%
- Αύξηση του κατώτατου μισθού το 2019 και κατάργηση του υποκατώτατου μισθού.
- Ανάκτηση των συλλογικών διαπραγματεύσεων και επεκτασιμότητα των κλαδικών συμβάσεων εργασίας.
Σε πρώτη ανάλυση το πακέτο μέτρων φαίνεται ότι πέρασε από τη “κρίση” του άτυπου Eurogroup, πριν τις οριστικές αποφάσεις και τις τελικές εξαγγελίες στα εγκαίνια της ΔΕΘ. Το οικονομικό επιτελείο έλυσε την “εξίσωση” των ευνοϊκών μέτρων που είναι δυνατόν να υλοποιηθούν, χωρίς να καταγραφούν δημοσιονομικές αποκλίσεις, αλλά και να μην εκληφθεί ως “μονομερής ενέργεια” που θα στείλει άλλα σήματα στις αγορές, από αυτά που επιθυμούν. Το χρονοδιάγραμμα και ο τρόπος υλοποίησης των μέτρων μπορεί να μην ικανοποιεί εμάς, αλλά δεν φαίνεται να ανησυχεί τους θεσμούς. Κάθε μέτρο που ανακοινώθηκε ήταν μετρημένο και κοστολογημένο, προκειμένου οι συγκεκριμένες εξαγγελίες να μην παρεκλίνουν στο παραμικρό ποσοτικά και χρονικά από τα συμφωνημένα μεταμνημονιακά “αντίμετρα”. Η προτεραιότητα ήταν να μην ταραχθεί η συμφωνία του μηχανισμού μεταμνημονιακής εποπτείας, από τους εποπτευόμενους και να μην ανησυχήσουν οι εποπτεύοντες, ώστε οι αγορές να πάψουν να μας βλέπουν διστακτικά με υψηλά επιτόκια. Δεν μπορώ να πω ότι όσα ακούσαμε ήταν αυτά που περιμέναμε, με εξαίρεση ίσως τα εργασιακά. Σωστή κρίνεται και η αναδρομική καταβολή περικοπών 1 δις ευρώ σε ένστολους, δικαστικούς και πανεπιστημιακούς μετά και την απόφαση του ΣτΕ. Αυτό πάντως που διαπιστώνουμε, είναι ότι τα καθημερινά μας προβλήματα, έγιναν αντικείμενο κοινού προβληματισμού Κυβέρνησης και Αντιπολίτευσης, αφού στη φετινή ΔΕΘ, όλοι υιοθετούν την ίδια ατζέντα για τη μείωση ΦΠΑ, Φόρων, Εισφορών και ΕΝΦΙΑ, με διαφορετικό όμως περιτύλιγμα. Μέχρι νεωτέρας, οι σημερινές ανάγκες της καθημερινότητας μας, θα παραμείνουν τόσο στις χθεσινές εξαγγελίες, όσο και στις αυριανές εκκρεμείς ενέργειες, υπό μεταμνημονιακές συνθήκες και προϋποθέσεις. Το βέβαιο πάντως είναι, ότι για νοικοκυριά και επιχειρήσεις, μετά τις φετινές εξαγγελίες στη ΔΕΘ, τίποτα δεν αλλάζει στο βαρύ φορολογικό και ασφαλιστικό φορτίο που έχουμε μπροστά μας μέχρι και τον Ιανουάριο του 2019.