Συνέντευξη προέδρου ΕΣΕΕ κ. Βασίλη Κορκίδη στο Περιοδικό Epsilon 7

 

  1. Κυρίαρχο ζήτημα στην εργασιακή ατζέντα της διαπραγμάτευσης κυβέρνησης – δανειστών είναι η «απελευθέρωση» των ομαδικών απολύσεων, η οποία περνά μέσα από την αξιολόγηση του ισχύοντος καθεστώτος, στο οποίο έχει δοθεί πρωτεύον ρόλος στο Ανώτατο Συμβούλιο Εργασίας. Πώς αποτιμάτε τη λειτουργία του ΑΣΕ έως σήμερα; Ποιο όφελος θα είχε η οικονομία από περισσότερες απολύσεις, όταν η ανεργία παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα;

 Μετά την απώλεια σχεδόν 920 χιλ. θέσεων εργασίας από το 2008, θεωρώ ότι τα χειρότερα είναι πλέον πίσω μας. Αυτό δε σημαίνει ότι η ανεργία θα συρρικνωθεί στο φυσικό της ποσοστό άμεσα, αλλά μεσοπρόθεσμα πιστεύω σε βελτίωση της απασχόλησης. Ήδη, η ανεργία βρίσκεται σε πτωτική πορεία (24,0% το γ΄ τρίμηνο του 2015), τάση την οποία όλοι θα επιθυμούσαμε να συνεχιστεί  και να ενισχυθεί το επόμενο διάστημα.

Φυσικά, το ζητούμενο για την ελληνική οικονομία παραμένει η σταθεροποίηση και η επίτευξη βιώσιμων, αλλά και ισχυρών ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης, στηριζόμενης στην εξωστρέφεια, στις νέες τεχνολογίες και στην ποιότητα. Ως εκ τούτου, θα ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό οι προσπάθειες της κυβέρνησης να επικεντρωθούν στη δημιουργία φιλικότερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος μέσω μείωσης της γραφειοκρατίας, δημιουργίας σταθερού φορολογικού συστήματος με λογικές και όχι υπέρμετρες επιβαρύνσεις αλλά και πρόσβασης στη ρευστότητα αντί να αναλίσκονται σε συζητήσεις, κατόπιν απαιτήσεων του κουαρτέτο, για περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς εργασίας και απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων.

Επισημαίνω, επίση,ς πως σύμφωνα με στοιχεία από τις Ετήσιες Έρευνες Ελληνικού Εμπορίου του ΙΝ.ΕΜ.Υ. της ΕΣΕΕ, οι επιχειρηματίες στον κλάδο του εμπορίου και ιδιαίτερα στις μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις αντιστέκονται σε τέτοιου είδους λύσεις. Προχωρούν, δηλαδή, σε απολύσεις μόνον όταν έχουν εξαντλήσει πλήρως όλες τις άλλες εναλλακτικές ή όταν αναγκάζονται πλέον να διακόψουν την επιχειρηματική τους δραστηριότητα, καθώς θεωρούν τους ανθρώπους που εργάζονται μαζί τόσα χρόνια περισσότερο συνεργάτες παρά  υπαλλήλους.

 

  1. To 2015 υπογράφτηκαν 243 επιχειρησιακές συμβάσεις και μόνο 12 κλαδικές και 7 τοπικές συλλογικές συμβάσεις. Εννιά στους δέκα εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα αμείβονται πλέον με ατομικές συμβάσεις. Οι περισσότερες προσλήψεις αφορούν συμβάσεις μερικής και εκ περιτροπής απασχόλησης. Ωστόσο, στο 3ο Μνημόνιο αναφέρεται γενικά πως στα εργασιακά η κυβέρνηση πρέπει να εναρμονιστεί με τις «βέλτιστες πρακτικές της Ε.Ε». Εκτιμάτε πως έτσι θα διασφαλιστεί η επαναφορά της ομαλότητας στις εργασιακές σχέσεις ;

Η ΕΣΕΕ έχει πολλές φορές επισημάνει στο παρελθόν αλλά και συνεχίζει ως σήμερα να υπογραμμίζει τη σημασία της ποιότητας των νέων θέσεων εργασίας και όχι μόνο της ποσότητας. Το διάστημα Ιαν. – Νοέμ. 2015, το 55,4% από τις 1,67 εκατ. προσλήψεις μισθωτής απασχόλησης αφορούσε θέσεις μερικής ή εκ περιτροπής εργασίας. Η εξέλιξη αυτή δεν μπορεί να ικανοποιεί κανέναν. Ωστόσο, οι πιέσεις που έχουν ασκηθεί στην ελληνική οικονομία από την εκδήλωση της ύφεσης και οι χρόνιες παθογένειες του συστήματος, δεν επιτρέπουν, επί του παρόντος, τις επιδόσεις που θα θέλαμε όλοι, ενώ αναδεικνύει το βάρος προσαρμογής που έχει σηκώσει ο ιδιωτικός τομέας.

Παράλληλα, η ΕΣΕΕ πρωτοστατεί στις προσπάθειες διατήρησης του θεσμού των ΕΓΣΣΕ με καθολική εφαρμογή για το σύνολο των όρων της και έχει ξεκάθαρα δηλώσει την αντίθεσή της στις μειώσεις του κατώτατου μισθού σε μια μάταιη προσπάθεια τόνωσης της ανταγωνιστικότητας. Η Εθνική Γενική Συλλογική Σύμβαση αποτέλεσε απόληξη μίας επίπονης προσπάθειας πολλών δεκαετιών και είναι μία διαδικασία για την οποία είμαστε υπερήφανοι. Πέραν του ουσιαστικού της χαρακτήρα, όπως του καθορισμού των μισθολογικών ορίων, έχει και  συμβολικό και ψυχολογικό ρόλο,  αφού επηρεάζει το γενικότερο οικονομικό κλίμα αλλά και την ψυχολογία του συνόλου των πολιτών. Η εμπεδωμένη αμοιβαία εμπιστοσύνη ανάμεσα σε εργοδότες και εργαζομένους τα τελευταία χρόνια είναι σημαντικός ανασχετικός παράγοντας απέναντι στην ύφεση. 

Η Συνομοσπονδία διατήρησε σταθερά τη θέση της για επιστροφή της ΕΓΣΣΕ στην συμβατική της μορφή, στην αρμοδιότητα των κοινωνικών εταίρων, στην άμεση επεκτασιμότητα της ισχύος της και στη μετενέργειά της.  Πάγια θέση της ΕΣΕΕ ήταν και είναι ότι δεν πρέπει να αναζητούνται μόνο νομοθετικές λύσεις, αλλά επιβάλλεται να προκύψει «ολική επαναφορά» της αρμοδιότητας των κοινωνικών εταίρων να συναποφασίζουν, όπως έκαναν όλα αυτά τα χρόνια, τις κατώτατες αμοιβές των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, μέσω των Εθνικών Γενικών Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας.

 

  1. Για την ακόμη μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας, πληροφορίες θέλουν το «κουαρτέτο» να έχει ζητήσει την υιοθέτηση και στην Ελλάδα του θεσμού της «μικροεργασίας» (mini jobs), στην οποία προβλέπονται εξαιρετικά χαμηλές αμοιβές και χωρίς ασφαλιστική κάλυψη, με απασχόληση ελάχιστων ωρών, ανάλογα με τις ανάγκες του εργοδότη. Ποια είναι η γνώμη σας γι αυτό το εργασιακό μοντέλο ;

Πάγια θέση της ΕΣΕΕ είναι η δημιουργία θέσεων απασχόλησης με διαφανείς όρους και πλήρη ασφαλιστική κάλυψη. Η περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς εργασίας μέσω του νεοεισαγόμενου θεσμού/μόδας των «mini jobs» δεν μπορεί να πείσει κανέναν για τα αποτελέσματά του. Βέβαια, η κατάσταση στην αγορά εργασίας και το εξαιρετικά υψηλό ποσοστό μακροχρόνια ανέργων μπορεί να οδηγήσει πολλούς συνανθρώπους μας στην αποδοχή τέτοιων όρων με την ελπίδα εξασφάλισης των απαραίτητων για τα προς το ζην ενώ και επιχειρήσεις μπορούν να μπουν στον πειρασμό υιοθέτησής του για να καλύψουν εποχικές κυρίως ανάγκες. Ωστόσο, όπως άλλωστε επιβεβαίωσαν και τα αποτελέσματα από τη μεγάλη μείωση των κατώτατων μισθών, ούτε η αύξηση της ενεργούς ζήτησης αλλά ούτε η ανάπτυξη, που είναι πάντα το ζητούμενο, μπορούν να προέλθουν από τέτοιου είδους πρωτοβουλίες και μέτρα. 

 

  1. Η κυβέρνηση πιέζεται να κλείσει μια σειρά άλλων «εκκρεμοτήτων», όπως είναι ο νόμος για τις απεργίες και να περιορίσει τα δικαιώματα των συνδικαλιστών. Σε πρώτο πλάνο η λήψη απόφασης για απεργία από το 50% + 1 των μελών του σωματείου και όχι των παρόντων, η 48ωρη προειδοποίηση για απεργία αλλά και η παροχή δυνατότητας άρνησης στον εργοδότη να καταβάλλει μισθό στους μη απεργούς. Έχει ζητηθεί επίσης να γίνει πιο εύκολη η απόλυση των συνδικαλιστών και να μειωθούν οι μέρες της άδειάς τους. Πιστεύετε πως τα μέτρα αυτά συνιστούν εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου με βάση τις ανάγκες της κοινωνίας και τα όσα ισχύουν σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες ;

Το ιδεατό για μια κοινωνία είναι η δημιουργία σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ των συνιστωσών της, εν τω προκειμένων μεταξύ συνδικαλιστών και κυβέρνησης. Χωρίς αυτές τις σχέσεις, κανένα σοβαρό κοινωνικό ζήτημα δεν είναι δυνατόν να επιλυθεί με ικανοποιητικό τρόπο. Ενδεχομένως να υπήρξαν στο παρελθόν κάποιες ίσως υπερβολές. Σε καμία περίπτωση όμως δεν μπορεί αυτά τα μέτρα να θεωρηθούν ότι συμβάλλον ουσιαστικά στον εκσυγχρονισμό του νομοθετικού πλαισίου με βάση τις ανάγκες της κοινωνίας ενώ ο σχεδιαζόμενος περιορισμός του συνδικαλιστικού κινήματος σε τέτοιο βαθμό δεν έχει εφαρμοστεί σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Αυτό που χρειάζεται όσο ποτέ η χώρα μας είναι η επαναδημιουργία των σχέσεων εμπιστοσύνης και όχι η διάλυση των εναπομεινάντων δεσμών.

 

  1. Το εργασιακό περιβάλλον στην Ελλάδα σήμερα καθορίζουν εν πολλοίς οι μνημονιακές παρεμβάσεις της περιόδου 2010 – 2012. Πολλοί είναι εκείνοι (κόμματα, κοινωνικοί φορείς, οικονομολόγοι και εργατολόγοι) που πιστεύουν πως η περαιτέρω απορρύθμιση των εργασιακών σχέσεων και μείωση των μισθών θα αποτραπεί μόνο αν αυτές οι ρυθμίσεις καταργηθούν. Συμφωνείτε; Αν ναι, πιστεύετε πως θα υπάρξει κάποια στιγμή περιθώριο διεκδίκησης αυτής της κατάργησης από την ελληνική κυβέρνηση; Αν όχι, πότε και με ποιο τρόπο θεωρείτε ότι θα αρχίσουν να αποδίδουν τα μνημονιακά μέτρα στη βελτίωση των όρων εργασίας και στην αντιμετώπιση της ανεργίας ;

Είναι γνωστό ότι η ελληνική οικονομία βρίσκεται σε μία εξαιρετικά σημαντική καμπή. Είναι, επίσης, αλήθεια πως η απορρύθμιση της αγοράς εργασίας της περιόδου 2010-2012 δεν απέδωσε τα αναμενόμενα, όσα δηλαδή διατείνονταν  οι εμπνευστές της. Για να μπορέσει, όμως, η οικονομία να απελευθερωθεί από αυτά τα επώδυνα και εν πολλοίς άδικα μέτρα, θα πρέπει να επιτύχει σταθεροποίηση της οικονομίας και βέβαια βιώσιμους και ισχυρούς ρυθμούς οικονομικής μεγέθυνσης, υποστηριζόμενη κυρίως από τον ιδιωτικό τομέα και από το εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό που διαθέτουμε. Χωρίς την ισχυροποίηση της οικονομίας και την πρόσβαση της χώρας στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου, φοβάμαι πως καμία νομοθετική ρύθμιση, όσο και αν το επιθυμεί η κυβέρνηση, δεν θα μπορεί να σημάνει την ουσιαστική και πλήρη κατάργηση αυτών των μέτρων.  

Τέλος, έχει μεγάλη σημασία να αποσαφηνιστεί η έννοια «απόδοση των μνημονιακών μέτρων» για τη βελτίωση των όρων εργασίας. Μήπως τα συγκεκριμένα μέτρα δεν συγκαταλέγονται μεταξύ εκείνων που οδήγησαν σε εγκατάλειψη της χώρας από εκατοντάδες χιλιάδες νέων επιστημόνων, στερώντας της εξαιρετικής ποιότητας εργατικού δυναμικού; Μήπως δηλαδή η αδυναμία εύρεσης απασχόλησης ή οι ιδιαίτερα δυσμενείς όροι απασχόλησης (από πλευράς αμοιβών, ωραρίου, παροχών κ.λπ.) που διαμόρφωσαν τα μνημόνια δεν ανάγκασαν πολλά νέα παιδιά με όνειρα και προσόντα να αναζητήσουν ευκαιρίες απασχόλησης στο εξωτερικό; Εκφράζω την ελπίδα η οριστική έξοδος της ελληνικής οικονομίας από την ύφεση να αποτελέσει το ορόσημο για τη σταδιακή βελτίωση των όρων απασχόλησης αλλά και των προσδοκιών.  

 

Συνέντευξη προέδρου ΕΣΕΕ κ. Βασίλη Κορκίδη στο Περιοδικό Epsilon 7 στις 11 Ιανουαρίου 2015