Συνέντευξη του Προέδρου της ΕΣΕΕ κ. Βασίλη Κορκίδη για το περιοδικό Κοινωνική Επιθεώρηση

  1. Σε παλαιότερη συνέντευξή σας είχατε δηλώσει πως ο φετινός χειμώνας «θα είναι εξαιρετικά δύσκολος για τις εμπορικές επιχειρήσεις». Με βάση τα στοιχεία που έχετε συγκεντρώσει στην ΕΣΕΕ (Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου & Επιχειρηματικότητας) ποια είναι η σημερινή κατάσταση;

 Θα είναι βαρύς ο φετινός χειμώνας για τις εμπορικές επιχειρήσεις, γιατί ακόμη η αγορά υφίσταται τις δραματικές συνέπειες των capital controls, του 3ου Μνημονίου και βεβαίως της επιστροφής στην ύφεση. Οι προσδοκίες που είχαν καλλιεργηθεί στο τέλος του 2014 για επιστροφή στην ανάπτυξη και έξοδο της χώρας από τα μνημόνια το 2015 διαψεύστηκαν. Αντί για ανάπτυξη 2,9% για το 2015 (και 3,7% το 2016), όπως εκτιμούσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις φθινοπωρινές προβλέψεις του 2014, η Ελλάδα βυθίστηκε σε μια νέα διετή ύφεση -0,7%. Αποτέλεσμα των οικονομικών μέτρων είναι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές φυσικών και νομικών προσώπων προς το Δημόσιο, να ξεπεράσουν τα 83,6 δις ευρώ με 11,8 δις νέες οφειλές, οι ασφαλιστικές εκκρεμότητες να αγγίζουν τα 22 δις ευρώ και τα «κόκκινα» δάνεια να εκτοξεύονται στα 109,5 δις ευρώ. Όπως καταλαβαίνετε, το περιβάλλον δεν είναι φιλικό για την επιχειρηματικότητα και κυρίως για τους μικρομεσαίους της αγοράς. Ενδεικτικά αναφέρω ότι ο τζίρος του λιανεμπορίου, τον Δεκέμβριο του 2015, εκτιμάται στα 3,22 δις ευρώ, όταν το 2009 ήταν 5,6 δις ευρώ, δηλαδή μιλάμε για μια μείωση ύψους 42% και μία ακόμα ετήσια μείωση 8%.

Η καθίζηση στην αγορά, οι προωθούμενες αλλαγές στο ασφαλιστικό, αλλά και οι διαφαινόμενες απαιτήσεις των δανειστών για περαιτέρω δημοσιονομική προσαρμογή επιδεινώνουν την ήδη ζοφερή κατάσταση. Παρατηρούμε, δυστυχώς, την Κυβέρνηση να μην μπορεί να βρει ισοδύναμα μέτρα για τον απεγκλωβισμό της οικονομίας από την ασφυξία και την ανακούφιση των πολιτών. Μπροστά μας έχουμε επίσης την πρώτη αξιολόγηση της πορείας του Προγράμματος από την οποία εξαρτώνται η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των Ευρωπαίων στην πατρίδα μας, αλλά και τα επόμενα βήματα της Κυβέρνησης. Με το βλέμμα στραμμένο σ’ αυτές τις εξελίξεις ελπίζουμε κάθε απόφαση που θα ληφθεί να ανταποκρίνεται στις πραγματικές δυνατότητες της κοινωνίας και της αγοράς.

  1. Ποιες είναι οι προοπτικές του εμπορικού/επιχειρηματικού κλάδου για το 2016; Υπάρχει φως στο τούνελ για τον Έλληνα έμπορο;

Η καθοδική πορεία του τζίρου των ελληνικών επιχειρήσεων – ένα διαρκές φαινόμενο στην περίοδο της κρίσης – επιβεβαιώνεται και από τα διαθέσιμα στοιχεία για τη χρονιά που πέρασε. Σύμφωνα με εκτιμήσεις μας ο συνολικός τζίρος για το 2015 θα κινηθεί στα 39.9 δις ευρώ, με μία αρνητική μεταβολή σε σχέση με το 2014 περίπου στο -8,3%. Από τις αρχές της κρίσης οι καθαρές απώλειες αμιγώς εμπορικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων – χωρίς δηλαδή να συνυπολογίζονται και τα νέα ανοίγματα- κινήθηκαν στις 120.000, με τη μεγαλύτερη συσσώρευση λουκέτων τη διετία 2012-2013. Για το 2015 τα λουκέτα εμπορικών επιχειρήσεων εκτιμώνται σε λιγότερα από 10.000. Εάν, μάλιστα, θέλουμε να έχουμε μία εικόνα και από τους επαγγελματικούς χώρους, είναι ενδεικτικό ότι στην τελευταία έρευνα του ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ τον Σεπτέμβριο του 2015, μπορεί να υπήρξε μείωση των λουκέτων το τελευταίο διάστημα, αλλά παρέμεινε κλειστό το 26,4% των καταστημάτων στο Κέντρο της Αθήνας και το 33,4% των καταστημάτων στο κέντρο του Πειραιά.

Για να υπάρξει, λοιπόν, φως στο τούνελ για την ελληνική μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, χρειάζεται να αντιμετωπιστούν τα φλέγοντα ζητήματα στην αγορά. Να υπάρξει μία εθνική στρατηγική για την επιχειρηματικότητα και τη στήριξη των μικρομεσαίων της αγοράς. Η κυβέρνηση πρέπει να δώσει έμφαση, μεταξύ άλλων, στην άρση των συνεπειών από τα capital controls, στην πρόσβαση των Μμε επιχειρήσεων στο ΕΣΠΑ 2014-2020, με ορθολογική κατανομή των 8 δις ευρώ διαθέσιμων πόρων, στη δημιουργία «Αναπτυξιακής Τράπεζας Μικρών Επιχειρήσεων» για χορήγηση μικροδανείων, στην αναθεώρηση της υπερφορολόγησης και στην επιστροφή της πολιτικής και οικονομικής σταθερότητας. Το 2016 προτεραιότητα της Κυβέρνησης πρέπει να είναι η μεγέθυνση της ελληνικής οικονομίας, η βιωσιμότητα του ασφαλιστικού και η είσοδος της χώρας μας στην ψηφιακή οικονομία

 

  1. Ποιες είναι οι προτάσεις της ΕΣΕΕ για το ασφαλιστικό;

 Η ασφαλιστική μεταρρύθμιση αποτελεί ένα κορυφαίο εθνικό ζήτημα, το οποίο απαιτεί την συνδρομή και την συμμετοχή όλων μας για την επίλυσή του. Πρέπει να αντιμετωπισθεί με συναίνεση, με υπεύθυνη στάση και με σεβασμό στη διαδοχή και αλληλεγγύη των γενεών. Αν δεν συμφωνήσει το σύνολο της κοινωνίας σε ένα minimum πυλώνων, το ασφαλιστικό απλά θα σύρεται μέχρι να καταρρεύσει και αυτό, αναμφισβήτητα, θα επηρεάσει την επιστροφή της χώρας στην ανάπτυξη.

Η ΕΣΕΕ παρουσίασε δημόσια 10 προτάσεις της που κρίνει απαραίτητο να ενταχθούν στο νέο σχέδιο για το ασφαλιστικό. Οι προτάσεις αυτές είναι:

  1. Επαναφορά της κοινής πρότασης για την μόνιμη και ουσιαστική τακτοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τον ΟΑΕΕ, ώστε να επαναδιατυπωθεί στο νόμο το πάγωμα, η κεφαλαιοποίηση και αφαίρεση των οφειλών από τον υπολογισμό της αναλογικής σύνταξης ως ασφαλιστικός χρόνος.
  2. Η αναλογικότητα των ασφαλιστικών εισφορών με το εισόδημα να υπολογίζεται στο «μετά φόρον εισόδημα».
  3. Να μην συνδέονται οι ασφαλιστικές εισφορές με λογιστικές διαφορές που μπορεί να προκύπτουν μετά από φορολογικούς ελέγχους.
  4. Να αναθεωρηθεί ο αυθαίρετος δεκαπλασιασμός για τον καθορισμό ανώτατου πλαφόν και να εξεταστεί μια νέα κλίμακα πολλαπλασιαστή από 4 έως 10 για εισοδήματα από 20.000 ευρώ και άνω (επισυνάπτεται σχετικός πίνακας).
  5. Να επανεκτιμηθεί το ποσοστό 6,95% για τη περίθαλψη καθώς επίσης το 7,5% για επικουρικές και το 4% για προνοιακές ασφαλιστικές εισφορές.
  6. Να καταργηθούν όλες οι έκτακτες εισφορές και τα 20 ευρώ ως βοήθημα ανεργίας αυτοτελώς και ανεξαρτήτως απασχολούμενων, που δεν χρησιμοποιείται για το συγκεκριμένο σκοπό.
  7. Να επεκταθεί το εργόσημο και σε άλλες εργασίες πέρα των αγροτικών δραστηριοτήτων.
  8. Να υπολογιστεί η δυσανάλογη επιβάρυνση των νέων συνταξιούχων και να αναλυθεί το ποσοστό αναπλήρωσης.
  9. Να υπάρξει ποσοτικοποίηση και να μην υπάρξουν εξαιρέσεις επαγγελματικών κλάδων και ομάδων στο νέο ασφαλιστικό.
  10. Να κωδικοποιηθεί απλά και κατανοητά η ασφαλιστική νομοθεσία.

 

  1. Ποια η στάση της κυβέρνησης όταν καταθέσατε τις συγκεκριμένες προτάσεις;

Όπως γνωρίζετε, η ΕΣΕΕ στο πλαίσιο της συνάντησης των κοινωνικών εταίρων που εκπροσωπούν τον επιχειρηματικό κόσμο με τον Πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα με αντικείμενο την ασφαλιστική μεταρρύθμιση, συμφώνησε από τον Ιανουάριο του 2016 επιπλέον 1% μόνο στις ασφαλιστικές εισφορές των εργοδοτών για τις επικουρικές των εργαζομένων,  με την προϋπόθεση  να μην μειωθούν και άλλο οι 3 εκ. ήδη μειωμένες 6 φορές κύριες συντάξεις και να μην επιβληθεί ειδικό τέλος 1‰ στις τραπεζικές συναλλαγές των επιχειρήσεων. Αυτό στο οποίο συμφωνήσαμε είναι μια περιορισμένη σε χρόνο και ποσοστό επιβάρυνση συνολικά 230-250 εκ. που αφορά στο ισχύον ασφαλιστικό σύστημα για να κλείσει η τρύπα των 550 εκ. από το προαπαιτούμενο των 1,8 δις του ασφαλιστικού, ώστε να περάσει η Χώρα την 1η αξιολόγηση και να εκταμιευτεί η δόση των 5 δις του Ιανουαρίου το συντομότερο, προς αποφυγή του οριστικού «game-over» για την οικονομία του τόπου.

Δεν συμφωνήσαμε και δεν θα συμφωνήσουμε, όμως, στο νέο σχέδιο του ασφαλιστικού, που μετατρέπει τις εισφορές σε φορολογία επί του εισοδήματός μας από 27% έως 34,5%, (20%+6,95%+7,5%) αρχής γενομένης τον Ιανουάριο του 2017. Είμαστε καθολικά αντίθετοι προς τις προωθούμενες αλλαγές αναφορικά με την πρόταση για σταδιακή εφαρμογή του μέτρου της επιβολής εισφοράς 20% στο εισόδημα των ελεύθερων επαγγελματιών για τον κλάδο κύριας σύνταξης. Σύμφωνα με τις προβολές της ΕΣΕΕ στο προτεινόμενο σύστημα ασφάλισης  των ελευθέρων επαγγελματιών προκύπτει αύξηση της επιβάρυνσης από 4,7% έως 198,3% για εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ. Αυτό που χρειάζεται είναι  «αποκλιμάκωση» της εν λόγω εισφοράς ανάλογα με το ύψος του εισοδήματος κάθε επαγγελματία.

Περιμένοντας από την Κυβέρνηση και το Υπουργείο Εργασίας να μας παρουσιάσει το τελικό σχέδιο για το ασφαλιστικό, προετοιμάζουμε πανελλαδικό κλείσιμο των εμπορικών καταστημάτων και των μικρομεσαίων επιχειρήσεων στις 4 Φεβρουαρίου 2016, με την ελπίδα ότι νέο σχέδιο θα έχει δομηθεί με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελέσει βασικό πυλώνα και όχι ταφόπλακα της ανάπτυξης.

 

  1. Πιστεύετε ότι τα μέτρα που ζητούν/επιβάλλουν οι δανειστές και το κουαρτέτο μπορούν να έχουν εφαρμογή στην ελληνική κοινωνία που έχει ταλαιπωρηθεί από 6 έτη μνημονιακής πολιτικής; Και αν ναι, ποιες οι επιπτώσεις; Πιστεύω ότι είναι απαραίτητο να προσαρμοστούμε στη νέα κατάσταση και οι κοινωνικοί εταίροι να συμβάλλουν εποικοδομητικά στην προώθηση και υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων. Αυτό, ωστόσο, προϋποθέτει συνολικό σχέδιο και μια ολοκληρωμένη εθνική στρατηγική από την Κυβέρνηση και σαφώς γενναίες αποφάσεις, που δεν θα θίγουν περαιτέρω την ήδη βεβαρημένη μεσαία τάξη. Δεν υπάρχει άλλο «λίπος» σ’ αυτούς που για χρόνια στήριξαν την ανάπτυξη της πατρίδας μας. Είναι ώρα να στηριχθεί η κοινωνία, να εκσυγχρονιστεί το κράτος και οι υποστηρικτικές τους δομές και να υλοποιηθούν με κοινωνική δικαιοσύνη οι μεγάλες μεταρρυθμίσεις που έχουν να κάνουν με το ασφαλιστικό και φορολογικό σύστημα της χώρας και με το σύστημα απονομής της δικαιοσύνης. Η επιστροφή στην ανάπτυξη μας περιμένει, αρκεί να εργαστούμε με υπευθυνότητα και με γοργούς ρυθμούς για να την κατακτήσουμε.

 

Συνέντευξη του Προέδρου της ΕΣΕΕ κ. Βασίλη Κορκίδη για το περιοδικό Κοινωνική Επιθεώρηση στις 22 Ιανουαρίου 2016