Στο πλαίσιο ενός ευρύτερου διαλόγου που πραγματοποιείται ανάμεσα στο Υπουργείο Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης και στην Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας για την αποτελεσματικότητα του ΕΦΚΑ, η ΕΣΕΕ κατέθεσε προς την Υπουργό κα Έφη Αχτσιόγλου και τον Υφυπουργό κ. Τάσο Πετρόπουλο επιστολή με ειδικές προτάσεις για την αντιμετώπιση των αδυναμιών που έχουν μέχρι σήμερα διαπιστωθεί στην λειτουργία του ενιαίου φορέα ασφάλισης.
Το περιεχόμενο της επιστολής έχει ως ακολούθως:
«Κυρία Υπουργέ,
Σε συνέχεια της από 19/4/2017 συνάντησής μας, σας αποστέλλουμε τις επισημάνσεις της ΕΣΕΕ σχετικά με τις διαπιστωμένες δυσλειτουργίες του ΕΦΚΑ, προκειμένου να αποκατασταθούν και να αποφευχθούν οι αρνητικές συνέπειες για τους ασφαλισμένους αλλά και για το ασφαλιστικό σύστημα γενικότερα.
Πιο συγκεκριμένα:
Συντάξεις – Παροχές
- Παρότι έχουν παρέλθει 11 μήνες από την ψήφιση του νόμου, δεν έχουν εκδοθεί ακόμη βασικές εγκύκλιοι που αφορούν τις αναγνωρίσεις πλασματικών χρόνων, την προαιρετική ασφάλιση, τον υπολογισμό του ποσού σύνταξης όταν υπάρχει παράλληλη ασφάλιση, τη διαδοχική ασφάλιση, τις αναπηρικές συντάξεις κ.λπ. Είναι χαρακτηριστικό, ότι όταν η θεμελίωση του δικαιώματος απαιτεί αναγνώριση πλασματικών, δεν εκδίδεται ούτε προσωρινή σύνταξη, αφού δεν υπάρχουν σχετικές οδηγίες.
- Δεν έχει ξεκαθαρίσει το καθεστώς για την απασχόληση των συνταξιούχων και τις επιπτώσεις που επέρχονται στη σύνταξη, από τον δε ΕΦΚΑ δίδονται αντιφατικές απαντήσεις που δημιουργούν σύγχυση.
- Από το άρθρο 11 του νόμου 4387/2016 προβλέπεται η θέσπιση νέων ενιαίων κανόνων για τις αναπηρικές συντάξεις μέχρι 31-12-2016. Παρ΄ ότι από σχετικές επιτροπές, εξ όσων γνωρίζουμε, συντάχθηκε πόρισμα, η νομοθέτηση ενιαίων κανόνων δεν έχει γίνει.
- Από το άρθρο 32 του ίδιου νόμου προβλέπεται η έκδοση Κανονισμού Ασφάλισης και Παροχών ΕΦΚΑ, που θα αφορά τις παροχές ασθένειας σε είδος και χρήμα, που θα πρέπει να ρυθμισθούν με ενιαίο τρόπο. Κάτι τέτοιο δεν έχει γίνει μέχρι σήμερα.
Έσοδα – Ασφάλιση
- Πολλές πτυχές είναι αδιευκρίνιστες, με αποτέλεσμα να μην γνωρίζουμε τι ακριβώς ισχύει ιδίως στα «μπλοκάκια» αλλά και τους τίτλους κτήσης (αποδείξεις επαγγελματικής δαπάνης). Ειδικά για το δεύτερο, δεν έχει εκδοθεί ακόμη εγκύκλιος για το πώς θα καταβάλλονται εισφορές γι’ αυτή την κατηγορία.
- Στην ασφάλιση των μισθωτών παρά τις ενοποιήσεις και παρότι υποτίθεται ότι πλέον θα έχουμε ενιαίους κανόνες, διατηρούνται οι εννιακόσιοι διαφορετικοί τρόποι και κατηγορίες ασφάλισης, στις οποίες προστίθενται περίπου 90 νέες κατηγορίες. Έχουμε, δηλαδή, σύστημα πολυσχιδές, περιπεπλεγμένο, στο οποίο για να είναι συνεπής κάποιος θα πρέπει να έχει πολλαπλή και συνεχή ενημέρωση, κάτι που διογκώνει το λεγόμενο μη μισθολογικό κόστος.
- Δεν υπάρχει πλήρης διευκρίνιση, μετά τον νόμο Κατρούγκαλου, ποιες ρυθμίσεις του παλιού ασφαλιστικού θα συνεχίσουν να εφαρμόζονται συνδυαστικά με τις νέες διατάξεις. Στα επί μέρους θέματα, αυτά ρυθμίζονται με τις εκδιδόμενες εγκυκλίους που οι εκδότες στους σε πολλές περιπτώσεις στην ουσία νομοθετούν.
- Στον ΕΦΚΑ δεν υπάρχουν ενημερωμένες υπηρεσίες ούτε ιδιαίτερα τμήματα ενημέρωσης ασφαλισμένων, με αποτέλεσμα όσοι προστρέχουν να μην έχουν την απαιτούμενη και απαραίτητη ενημέρωση. Ιδίως, δεν έχει προβλεφθεί η λειτουργία ειδικών τμημάτων, στα οποία οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να απευθυνθούν για διορθώσεις που πρέπει να γίνουν στα ενημερωτικά ειδοποιητήρια που τους έχουν αποσταλεί ή έχουν αναρτηθεί και τους αφορούν. Είναι, άλλωστε, προφανές, ότι τους πρώτους μήνες υπάρχουν και θα υπάρχουν πολλά προβλήματα, που υφίσταται ανάγκη με ταχείες και απλές διαδικασίες να επιλύονται.
Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών στα Ασφαλιστικά Ταμεία
Ένα παράθυρο ευκαιρίας ανοίγει για χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες, οφειλέτες σε Ασφαλιστικά Ταμεία. Η ψήφιση του νόμου για τον εξωδικαστικό συμβιβασμό ανοίγει τον δρόμο για ρύθμιση έως και σε 150 δόσεις των ασφαλιστικών εισφορών που χρωστούν κυρίως οι ελεύθεροι επαγγελματίες έως 20.000 ευρώ.
Η ρύθμιση αφορά χρέη εργοδοτών, αυτοαπασχολουμένων, ελεύθερων επαγγελματιών και αγροτών που μέχρι 31/12/16 εκτιμώνται σε 17,5 δισ. ευρώ.
Όσοι ενταχθούν στη ρύθμιση θα είναι και ασφαλιστικά ενήμεροι. Η σχετική διάταξη του νόμου που ψηφίζεται στη Βουλή αναμένεται ως σανίδα σωτηρίας από χιλιάδες οφειλέτες, οι οποίοι έσπευσαν τους τελευταίους μήνες να καταβάλουν τις νέες εισφορές προς τον ΕΦΚΑ.
Περαιτέρω, σύμφωνα με επισημάνσεις του ΚΕΑΟ και τα μέχρι στιγμής διαθέσιμα έως τα τέλη του 2016 παρατηρείται συγκέντρωση πλήθους οφειλετών στις χαμηλότερες κλίμακες οφειλών, καθώς 127.806 οφειλέτες (σχεδόν το 41% των οφειλετών) έχουν οφειλή έως 15.000 € ο καθένας. Το 64,5% των οφειλετών έχουν οφειλή έως 30.000 € ο καθένας. Το 31% των οφειλετών χρωστάει ποσά μεταξύ 15.000 – 50.000 €. Το μεγαλύτερο μέρος των οφειλών αφορά 60.889 οφειλέτες που έχουν οφειλή από 50.000 € – 100.000 € (24,3% του τρέχοντος υπολοίπου). Μεγάλο μέρος του υπολοίπου οφειλών αφορά λίγους μεγαλοοφειλέτες με οφειλές άνω του 1εκ. € (1.159 οφειλέτες συγκεντρώνουν το 22,6% του υπόλοιπου οφειλών).
Ληξιπρόθεσμες οφειλές σε Ασφαλιστικά Ταμεία
| Πίνακας 1: Οφειλέτες / Υπόλοιπο οφειλών ανά Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (Τρέχον υπόλοιπο στις 31/12/2016 – Πηγή ΚΕΑΟ, 4η τριμηνιαία έκθεση 2016) |
||
| Φορέας Κοινωνικής Ασφάλισης | Αριθμός Οφειλετών | Τρέχον Υπόλοιπο Συνολικών Οφειλών (€) |
| ΙΚΑ-ΕΤΑΜ | 122.476 | 10.987.368.919 |
| ΟΑΕΕ | 134.867 | 5.829.045.642 |
| ΟΓΑ | 54.856 | 535.119.293 |
| ΕΤΑΑ | 2.718 | 187.295.564 |
| 314.917 | 17,54 δις € | |
|
Πίνακας 2: Πλήθος οφειλετών σε Ασφαλιστικά Ταμεία ανά εύρος οφειλής (Τρέχον υπόλοιπο στις 31/12/2016 – Πηγή ΚΕΑΟ, 4η τριμηνιαία έκθεση 2016) |
||||
| Εύρος Οφειλής (€) | Αριθμός Οφειλετών | Αναλογία επί του συνολικού αριθμού των οφειλετών (%) | Ύψος συνολικών οφειλών (κύρια οφειλή + προσαυξήσεις) | Αναλογία επί των συνολικών ληξιπρόθεσμων οφειλών (%) |
| 0 – 15.000 € | 127.806 | 40,6% | 1,15 δις € | 6,6% |
| 15.001 – 30.000 € | 75.698 | 24,0% | 1,61 δις € | 9,2% |
| 30.001 – 50.000 € | 22.289 | 7,1% | 0,86 δις € | 4,9% |
| 50.001 – 500.000 € | 86.086 | 27,3% | 8,66 δις € | 49,4% |
| 500.001 – 1 εκ. € | 1.879 | 0,6% | 1,29 δις € | 7,4% |
| 1 εκ. € & άνω | 1.159 | 0,4% | 3,97 δις € | 22,6% |
Σύμφωνα με τα παραπάνω, το πρόβλημα θα λυθεί, εάν υιοθετηθεί η πρότασή μας, αναφορικά με το «πάγωμα», κεφαλαιοποίηση των οφειλών, με δυνατότητα αποποίησης ασφαλιστικού χρόνου και ταυτόχρονη υποχρέωση απρόσκοπτης καταβολής των τρεχουσών εισφορών.
Η υλοποίησή της θα μπορούσε να δώσει σημαντική «οικονομική ανάσα» στον ΕΦΚΑ και να διασφαλίσει ένα ευνοϊκότερο μέλλον για τους ασφαλισμένους του.»